Đầu năm 2022, khi quân Nga rầm rộ tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, Kharkiv là một trong những thành phố đầu tiên bị tấn công. Nằm ở vùng đông bắc, là thành phố lớn thứ nhì sau thủ đô Kyiv, Kharkiv chỉ cách biên giới Nga có 40 km. Thành phố này có đa số dân là người gốc Nga. Nhiều người có bà con họ hàng sinh sống ở Nga, thường qua lại thăm viếng nhau. Năm 2014 khi dân hai tỉnh lân cận là Luhansk và Donetsk, cũng đa số là gốc Nga, nổi dậy đòi ly khai khỏi Ukraine thì dân thành phố Kharkiv cũng rục rịch nổi dậy. Chính quyền Ukraine phải đưa quân đội đến trấn áp. Vì vậy khi quân Nga tấn công Kharkiv, ai cũng nghĩ rằng nó sẽ nhanh chóng rơi vào tay Nga.
Trái với dự đoán, dân quân Kharkiv đã kiên cường chống trả. Quân Nga tiến sát thành phố và pháo kích nặng nề nhưng thành phố vẫn đứng vững. Rốt cuộc quân Nga bị đẩy lùi ra xa. Không những vậy, hồi tháng Chín vừa qua quân Ukraine bất ngờ mở một cuộc phản công chiếm lại toàn bộ tỉnh Kharkiv, khiến lính Nga phải tháo chạy về qua bên kia biên giới, bỏ lại rất nhiều khí tài.
Điều gì đã khiến dân Kharkiv, từ một tỉnh có nguy cơ ly khai khỏi Ukraine, nhất quyết không chịu chào đón quân Nga vào “giải phóng” như nhiều người lầm tưởng?
