Hai Bờ Đại Dương (truyện ngắn)

Tuấn lái xe chạy dọc đường Bolsa, qua khỏi ngã tư đường Euclid, quẹo trái vô bãi đậu xe, ngừng lại trước tiệm hoa. Tuấn bước vô tiệm, chọn mua một bó hoa và một cái vòng đeo cổ kết bằng hoa lan. Vòng hoa này, người Mỹ gọi là lei, thường được dùng để tặng cho những sinh viên để mang trên cổ trong ngày ra trường. Mua hoa xong Tuấn lái xe lên đường cao tốc 57 đi về hướng Pomona, nơi có ngôi trường đại học bách khoa California State University Pomona. Hôm nay là ngày lễ tốt nghiệp của Vũ, con trai của Tuấn. 

Trời California hôm nay nắng ấm, đã bước sang mùa hè, bầu trời trong xanh không một gợn mây. Đoạn đường cao tốc này, Tuấn đã đi nhiều lần, nhưng hôm nay cảnh vật có vẻ vui tươi, có lẽ vì trong lòng Tuấn đang vui. Mười lăm năm kể từ ngày đặt chân đến Mỹ, hôm nay có lẽ là ngày vui nhất của Tuấn, vì con trai tốt nghiệp đại học. Tuấn nghĩ thầm trong lòng: hôm nay chắc Ngọc sẽ rất vui khi thấy đứa con trai yêu dấu của mình đã thành đạt.

Tuấn và Ngọc gặp nhau trong khói lửa chiến tranh. Ngày ấy Tuấn là một sĩ quan thiếu úy vừa tốt nghiệp trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt, được sung vào Sư đoàn 3 Bộ binh, đóng ở căn cứ Ái Tử thuộc tỉnh Quảng Trị vào đầu năm 1972. Quảng Trị là tỉnh thuộc địa đầu giới tuyến của cuộc chiến hai miền Nam-Bắc. Phía bắc Quảng Trị là sông Bến Hải, nơi phân chia hai miền. Mặc dù ở địa đầu giới tuyến nhưng tình hình Quảng Trị lúc đó yên tĩnh. Theo tinh thần của Hiệp định Geneve được ký kết năm 1954 thì vùng giới tuyến là vùng phi quân sự, hai bên cam kết sẽ không có những hoạt động quân sự gần vùng này. Vì vậy mà các đơn vị đóng ở đây được coi là an nhàn.

Nén Hương Yêu (truyện ngắn)

- Tối nay đi câu cá không mày?

- Ừ, đi.

- Vậy sửa soạn cần câu đi, tối tao về tụi mình đi.

Tối đến, tôi và anh Khang nhét cần câu và đồ nghề câu cá vô xe rồi lái ra biển. Xe chạy trên đường cao tốc 22 nhắm hướng Long Beach. Khang bấm máy hát, giọng ca sĩ Tuấn Vũ vang lên với bài hát "Nỗi Buồn Sa Mạc". Thời đầu thập niên 1990, Tuấn Vũ là một trong những ca sĩ ăn khách nhất trong cộng đồng người Việt hải ngoại. 

Tới Long Beach, chúng tôi đậu xe rồi vác cần câu đi bộ ra pier. Pier là một dạng cầu lửng chạy từ bờ biển ra chỗ nước sâu, dài chừng vài trăm mét, cao hơn mặt biển chừng chục mét, dành cho người đi bộ ngắm biển, hóng gió và câu cá. Ở các bãi biển có đông người đi dạo thường có những cái pier này. Mùa hè ở California, ban ngày nóng nhưng đêm lại mát. Gió biển thổi lồng lộng. Móc mồi và thả câu xong, tôi đứng nhìn ra biển tối mịt mùng, sâu thẳm. Trong tiếng sóng biển rì rầm, tôi hồi tưởng lại chuyến vượt biển đầy sóng gió của mình. 

Ukraine-Nga: cuộc chiến giữa dân chủ và độc tài

Đầu năm 2022, khi quân Nga rầm rộ tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, Kharkiv là một trong những thành phố đầu tiên bị tấn công. Nằm ở vùng đông bắc, là thành phố lớn thứ nhì sau thủ đô Kyiv, Kharkiv chỉ cách biên giới Nga có 40 km. Thành phố này có đa số dân là người gốc Nga. Nhiều người có bà con họ hàng sinh sống ở Nga, thường qua lại thăm viếng nhau. Năm 2014 khi dân hai tỉnh lân cận là Luhansk và Donetsk, cũng đa số là gốc Nga, nổi dậy đòi ly khai khỏi Ukraine thì dân thành phố Kharkiv cũng rục rịch nổi dậy. Chính quyền Ukraine phải đưa quân đội đến trấn áp. Vì vậy khi quân Nga tấn công Kharkiv, ai cũng nghĩ rằng nó sẽ nhanh chóng rơi vào tay Nga.

Trái với dự đoán, dân quân Kharkiv đã kiên cường chống trả. Quân Nga tiến sát thành phố và pháo kích nặng nề nhưng thành phố vẫn đứng vững. Rốt cuộc quân Nga bị đẩy lùi ra xa. Không những vậy, hồi tháng Chín vừa qua quân Ukraine bất ngờ mở một cuộc phản công chiếm lại toàn bộ tỉnh Kharkiv, khiến lính Nga phải tháo chạy về qua bên kia biên giới, bỏ lại rất nhiều khí tài. 

Điều gì đã khiến dân Kharkiv, từ một tỉnh có nguy cơ ly khai khỏi Ukraine, nhất quyết không chịu chào đón quân Nga vào “giải phóng” như nhiều người lầm tưởng?

Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ… đây là con đường giải phóng chúng ta!

 Paris, thủ đô của nước Pháp, vào một đêm mùa hè có một người thanh niên ngồi trong căn gác trọ. Trên tay anh ta cầm một tờ báo đọc say mê. Sau khi đọc xong tờ báo, khuôn mặt anh ra rạng rỡ. Anh ta nói to một mình, như thể đang đứng trước đám đông quần chúng: “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!”

Người thanh niên đó là Nguyễn Ái Quốc, sau này được biết dưới một tên khác là Hồ Chí Minh. Tờ báo anh ta đọc là bản luận cương của Vladimir Lenin có tựa đề “Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” được đăng trên báo Nhân đạo (L’Humanite) của Đảng Xã hội Pháp ngày 16 và 17 tháng 7 năm 1920. 

Nhân chuyện ca sĩ Sơn Tùng, nói về quyền tự do sáng tác

Mấy ngày nay, có lẽ một trong những tin tức đáng chú ý nhất trong nước là vụ ca sĩ Sơn Tùng bị buộc phải gỡ bỏ video ca nhạc “There’s No One At All”  (dịch: Không Một Ai) trên Youtube và bị phạt 70 triệu đồng. Lý do được Cục Nghệ thuật Biểu diễn đưa ra là video này "sử dụng trang phục, từ ngữ, âm thanh, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn hành vi trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc, tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng và tâm lý xã hội".

Bản nhạc bằng tiếng Anh không rõ có phải do chính Sơn Tùng sáng tác không.  Video mở đầu với cảnh một thanh niên ngồi trên chiếc xe tải rác, anh ta mở một máy ghi âm cũ ghi lại lời nhắn của mẹ anh ta (tiếng Anh): “Con yêu, mẹ sẽ trở lại với con. Mẹ yêu con.” Rồi cảnh hồi ức lúc anh ta bị bỏ lại trước cửa nhà thờ lúc còn nằm trong nôi. Lớn lên trong cảnh mồ côi, anh ta trở thành một thanh niên quậy phá, bất cần đời, bị ức hiếp, đánh đập. Anh ta cảm thấy cô đơn, không một ai để nương tựa. Cảnh cuối cùng, ai ta đứng trên tòa nhà cao, nước mắt tuôn rơi, và gieo mình vào không gian. 

Chính cái cảnh gieo mình xuống này đã gây sóng gió trên mạng. Nhiều người cho rằng video này cổ vũ cho việc tự tử. Với nạn tự tử trong giới trẻ ngày nay đang gia tăng thì video này sẽ có tác dụng xấu. 

Câu chuyện ngày 30 tháng 4: Ai là kẻ thù?

Sách Cổ Học Tinh Hoa có câu chuyện sau:

[Trích dẫn]

Tựa: Quý Lời Nói Phải

Vua nước Tấn đi chơi thuyền. Các quan đi hầu đông đủ cả.

Vua hỏi: -Loan Doanh ta đã cấm cố một nơi, con là Loan Phường trốn chạy ra ngoại quốc. Có ai biết Loan Phường bây giờ ở đâu không?

Các quan yên lặng, không ai nói gì cả.

Người lái thuyền tên là Thanh Quyên buông tay chèo đứng dậy thưa rằng: -Nhà vua hỏi Loan Phường làm gì?

Vua nói: -Từ khi ta đánh được họ Loan đến nay, nghe họ Loan người già chưa chết hết, người trẻ đã lớn lên. Ta lo họ phục thù, cho nên ta mới hỏi. 

Bằng cách nào Ukraine chống lại được cuộc xâm lăng của Nga?

Trước khi quân đội Nga nổ phát súng đầu tiên để xâm lăng Ukraine vào ngày 24 tháng Hai 2022, truyền thông quốc tế đã bàn tán về đề tài này trong suốt mấy tháng trời. Người thì cho rằng Nga chỉ dàn quân để dọa suông, người thì cho rằng Nga sẽ đánh thật. Tuy nhiên có một điều mà có vẻ như ai cũng đồng ý với nhau là: trước một đối thủ mạnh hơn gấp 5-10 lần, Ukraine khó chống đỡ được cuộc xâm lăng. Có người cho rằng Ukraine chỉ cầm cự được chừng vài tháng, người thì vài tuần. Hy vọng lớn nhất của Ukraine là có đủ thì giờ để thương lượng hòa bình.

Thế rồi cuộc tấn công bắt đầu. Trên trời, phi cơ chiến đấu và trực thăng bay vần vũ, dưới đất, hàng chục ngàn chiến xa ầm ầm lăn bánh, thế tiến công như nước lũ tràn bờ. Quân Nga đánh theo ba hướng: phía bắc từ biên giới Ukraine-Belarus (Belarus cho Nga mượn đường) tiến về thủ đô Kyiv, phía đông từ biên giới Ukraine-Nga nhắm thành phố Kharkiv và vùng Donbas, phía nam từ bán đảo Crimea và biển Hắc Hải nhắm vùng duyên hải. Trong mấy ngày đầu, quân Nga chiếm được nhiều thị trấn và làng mạc, rồi nhắm vào các thành phố lớn. Chiến sự xảy ra ác liệt ở khắp nơi, nhà cửa tan hoang, người chết đầy đường, dân chúng đổ xô nhau đi lánh nạn, chính quyền Ukraine tưởng chừng sắp sụp đổ.

Sau những ngày khói lửa, hoảng loạn đầu tiên trôi qua, một bức tranh toàn cục dần dần hiện ra, và nó không giống như những gì người ta tiên đoán ban đầu.